Starość. Jak to zrobiłaś?

Jak to zrobiłaś babciu, że jesteś stara? - zapytała niewinnie aczkolwiek pewnie i dociekliwie, naszą wspólną babcię (z czym pogodzić się nie mogłam 😃) o rok starsza ode mnie, kuzynka Hania.

Pamiętam dokładnie zaskoczenie babci.

I pamiętam swoje przerażenie...tak nie wolno, miałam wpajany ogromny szacunek dla starszych i zakaz zadawania przykrych pytań. A to było jedno z tych niemiłych, a nawet aroganckich.

Już sobie myślałam, co mama na to powie jak się dowie, a tato Hani (wujek Zdzichu, co bratem był mamy) jak bardzo może być niezadowolony...i zwyczajnie wtrzepie Hani (być może nawet na gołą pupę... wtedy kary cielesne były bardzo w modzie... jedynie u mnie w domu stosowane nie były, ale o tym innym razem 😊). Za Hanią specjalnie nie przepadałam(śliczna, ciemnowłosa i zarozumiała była...”była” to kluczowe jak się poniżej okaże – słowo 😉), więc już sobie kombinowałam jak o całej sprawie donieść, żeby się jednocześnie nie wydało, a skutecznie zakablowało 😉 Skarżenie łączyło się z karą, która była bardzo dotkliwa: zarówno tato jak i mama za takie „przestępstwo” byli zdolni do milczenia i nieodzywania się do mnie, nawet ze dwa tygodnie. Mówili wtedy do mnie mało, dokładnie tylko tyle ile musieli z racji wychowywania córeczki, no i przebywania z nią w jednym domu. Ta kara była bardziej niż klaps bolesna, a ja”boleć” nie chciałam.

Ale do tematu, dosyć odbiegania 😉

Babci osłupiała lekko, ale szybko w sprawie swej starości i związanej z nią inności, udzieliła odpowiedzi Hani: Haniu wystarczy żyć, to samo przychodzi – i dalej spokojnie robiła na szydełku.

• Co samo przychodzi, to że jesteś taka, taka pokrzywiona ? - dopytywała Hania.
• ...starość i to, że się zmieniamy, co tak bardzo widać z wierzchu – dopowiedziała babcia, nawet? (chyba?) rozbawiona.

Siedziałam przy oknie, gdy babcia z Hanią rozmawiały i przezornie się nie odzywałam... smutno mi było, że Hania tak niedelikatnie babci wytyka jej lata i pomarszczoną buzię. Ja na nią w ten sposób nie patrzyłam, wtedy w ogóle nie myślałam o jej wieku...taka była jak była i dla mnie to jak wygląda nie miało znaczenia. Nie miało znaczenia aż do tego przez Hanię zdziwienia i konstatacja, że starość jest okropna, brzydka i że ona nigdy stara nie będzie.

Muszę przyznać, że zupełnie (po cichu i wyjątkowo) zgadzałam się z Hanią...też...! Też nigdy nie będę stara, w każdym razie nie tak prędko ;) Zacisnęłam mocno palce w piąstki, aż z czerwonych zrobiły mi się białe kostki i przyrzekłam sobie, że nie dopuszczę do swojej starości (naiwna byłam? … niekoniecznie...)

Tak ścisnęłam paluchy, że z przejęcia o samym o donosie na kuzynkę już nie myślałam, tylko dalej rozmowie się przysłuchiwałam.

• Starość bierze się z młodości, która tak szybko biegnie jak ty Haniu, po cukierki do kuchni... tylko, że meta to nie zawsze jest słodkie zwycięstwo – w przestrzeń pokoju, ni to do Hani ni to do siebie(do mnie na pewno nie, w dalszym ciągu udawałam, że nie słucham, nie słyszę absolutnie - nic;-) dziwnym, na końcu zdania podniesionym głosem rzuciła babcia.

(Gdy teraz tak liczę, to rachunek jest prosty: miała wtedy lat 60... nomen omen :-) jak ja dzisiaj w tym fotelu siedząca i to zdarzenie opisująca. 

• Wolałabym tak długo nie żyć, albo nie mieć ręki tak jak siostra od Małgosi (koleżanka Hani) niż być taka? Taka brzy...staara? – mądrala, a nie umiała znaleźć słów – kuzynka...głos jej się zawieszał, co nie przeszkodziło jej drążyć dalej tematu, z obrzydzoną minką.

Wtedy, jak te słowa usłyszałam, po prostu nie wytrzymałam – Ależ ty jesteś, jesteś... (tu słowo uwięzło mi w gardle, bo to, które w głowie miałam, w tamtych latach uważane było za przekleństwo i dziewczynkom wypowiadać go nie było wolno...przynajmniej ja tak miałam)... głupia !!! - wreszcie wykrzyczałam. Podbiegłam do babci, w pasie ją obłapiłam i mocno się przytuliłam.

Wzruszona babcia (no chyba wzruszona, bo uśmiechnięta i ze łzami w oczętach) , przygarnęła też do swojego brzucha Hanię. I jak gdyby nigdy, i w ogóle nic... zaczęła mówić: starość to lepsze niż kalectwo, kiedyś o tym się przekonasz... czas tak szybko biegnie, że ani się odwrócisz jak będziesz też stara ... tutaj po główce Hanię pogłaskała (tak jakby mnie tam nie było w ogóle;-)) ... będziesz po pierwszym poważnym egzaminie, całowaniu się z chłopakiem (tfuu, okropność, o czym ta babcia opowiada, z niechęcią pomyślałam ;-), po pierwszym balu, po ślubie...będziecie miały swoje domy i dzieci, a potem może wnuki...roztaczała dalej wizje.

Na takie babcine dictum Hania się koncertowo rozbeczała, a babcia swoje kontynuowała (co miało być dla Hani uspokojeniem, ale nie bardzo Hanię przekonywało ;-)), a mnie poirytowało, albo coś koło tego (wtedy takiego słowa nie znałam;-) ale dzisiaj czuję, że odczuwałam, to czego wtedy nazwać nie umiałam ;-))

- Tu płacz nic nie pomoże i nie ma co płakać... Nie idzie tego zatrzymać tak by się na wierzchu nie zmieniać, ale w środku ciągle się jest sobą, tylko przez czas zmienioną. To nic takiego złego :-)

Dosłownie nie pamiętam, tego co jeszcze prawiła, ale od tamtego momentu (czyli bardzo wcześnie) zaczęłam szukać przyczyny dlaczego się starzejemy? Dlaczego tak się dzieje, że codziennie patrzymy w lustro – ciągle prosto sobie w oczy i nie widzimy zmian? Jednakże inni wokoło je widzą. Zrozumiałam! To oczy otaczających nas osób są prawdziwym lustrem, nie to, w którym się przeglądamy, nie tafla jeziora czy odbicie we witrynie sklepowej są prawdziwe... Czy da się te zmiany zatrzymać, tak siłą woli na przykład?

Pamiętam dokładnie jak wówczas wyglądała czarnowłosa, ciemnolica Hania (piękna kuzynka) i ja – blond dziewczynka... z wysokim czołem, przedziałkiem i lokiem zasłaniającym oko... oraz babcię z przygładzonymi, już przerzedzonymi włosami, przedwcześnie osiwiałą, ale maskującą te przejawy upływającej młodości – farbą brązową marki „Londa” Nie była zwyczajnie ładna ... jej szlachetne, delikatne rysy twarzy, przenikliwe oczy, smutny uśmiech sprawiały, że wyglądała niebanalnie i przyciągała innych wzrok.

Kolejne wojny, rewolucje, ciągłe dramatyczne zmiany wyryły na jej twarzy zmarszczki, ale one nie były okropne... trudne nawet na pierwszy rzut do zauważenia, bo ciągle podciągała je do góry poprzez uśmiech, który towarzyszył jej wszędzie. Ten uśmiech podciągał jej policzki, wysoko podniesiona głowa naciągała szyję...cienką, papierową; żółtawa lekko skóra z przebijającymi różowo-sinawymi żyłami otalkowana delikatnie na biało, do tego różowe matowe usta i poliki również różem podkreślone – tworzyły dostojną, wręcz patetyczną całość. Miała w sobie coś, co trudne było do zdefiniowania, była piękna w inny sposób niż piękności z drugiej strony lusterek, które wtedy lubili mężczyźni i oglądali jak zakazany owoc(ukradkiem przed oczami swych kobiet).

Taką ją wtedy zapamiętałam, innej – tej młodej patrzącej z paru zaledwie zachowanych fotografii, nie znałam. Poznając jako dziecko swoją babcię, jednocześnie poznałam starość. A właściwie za sprawą mojej kuzynki, która się nią zainteresowała. Od tamtego dnia ciągle babcię bacznie obserwowałam... jak na jej szyi zbiera się nadmiar skóry, jak wiotczeją jej policzki, jak żółkną i twardnieją paznokcie; jak wychudzone łydki lecz jednocześnie pogrubiałe uda upycha w pończochy, jak fałd skóry na brzuchu ściąga pasem od pończoch...wkłada stylonową o rozmiar za małą halkę by ukryć nierówności skóry na plecach... na to wszystko sukienka z krempliny, z wysoko postawionym kołnierzykiem, by nie widać było pofalowanej, zgarbionej szyi...zapamiętałam jak się uśmiecha pokazując zęby, choć te swoje zęby zostawiła u szwagra dentysty i teraz nie miała już pięknych, tylko równe … jeden po drugim...akrylowe.

Po klimakterium, bez męża, z artretyzmem, bez majątku, z wielkim doświadczeniem, bez pretensji do losu, z wiarą w Stworzyciela Nieba i Ziemi wprost niewiarygodną; na każde zawołanie trójki dzieci i całej reszty „mafijnej;-)” rodziny, z cukrzycą, z wyrozumiałością, uśmiechem, poczuciem humoru …ciągle była zadowoloną z życia kobietą(do ostatniego uśmiechu malującą usta)...W ten niełatwy przecież sposób sposób, uzyskała jednak szczęście by w jej życiu starość też miała swój udział – wielu z jej bliskich, rodziny i przyjaciół takiego szczęścia nie doczekali... nawet nie było im dane dowlec się do półmetka. 

Czy ja też kiedyś taka będę, a jeśli tak (?) to jak to się stanie i jak to to będzie? Trudno mi było, sobie to, w tamtej chwili wyobrazić...zresztą nie chciałam... po cichu marzyłam (zupełnie jak Hania), że mnie się to nie przydarzy. Starość była dla mnie jak odrębna cywilizacja, do której nie należę i nie chcę należeć (to pewnik!)

Dzieciństwo przeleciało, za każdą dziesiątką młodości zaczął wzrastać we mnie niepokój, że oto nieuchronnie zbliża się gość, którego nie bardzo chcę przyjąć, ale nie mam wyjścia...jak to się mówi: Gość w dom, Bóg w dom ;-))

… choć tak prawdziwie to długo trwało nim zrobiłam się taka gościnna ;-)... dla nie bycia starą gotowa byłam... być na bakier z wiarą ;-)

Wkurzam się dalej(choć już na spokojnie:-)), że nie (choć staram się bardzo), że nie dotrzymuję sobie słowa i się zwyczajnie starzeję...To znaczy – ja tak nie uważam – ale inni co mnie otaczają, a najbardziej ci co w tym samym czasie, (mniej więcej) co ja - się urodzili... ci inni ode mnie ;-) ciągle mówią, jak mantrę powtarzają, że: są starzy, że pierniki, że nie wypada, że to młodość ma swoje prawa. Czyli i ja pod to wszystko podpadam (?)

Młodość ma swoje prawa?

A starość nie? Starość jako wadliwą i zdeformowaną formę należy wypalić, utopić bądź zmieść z powierzchni życia, zabrać jej płeć, inteligencji pozbawić, zabrać imię, zdrobnienie tegoż nazywać zdziecinniałością, a urody nie zauważać tylko wspominać, o jej śladach? Halo! Stop! Nie zgadzam się! Starość to nic innego tylko nazwa ciągu życia! Bycie starym człowiekiem, nie oznacza przynależności do odrębnego gatunku ludzkiego, szczególnego rodzaju człowieka... to taki sam epizod jak dzieciństwo i młodość – tylko przyznaję - trudniej przeżywany.

• A jak ty to zrobiłaś? - zadacie mi pytanie – Jak to zrobiłaś, że jesteś stara?
• Nie jestem stara! Ja się tylko tak nazywam (jak wiele z Was;-)) Stare, trochę przeterminowane jest moje opakowanie...wewnątrz mam ciągle drżącą duszę gorącą, młodością tętniącą. Na starzenie się jej, nie mam absolutnie czasu i kalendarz mnie nic nie obchodzi, nawet do niego nie zaglądam ;-)
• Żyłam, żyłam (i żyję dotychczas... (wiem, bo ze Zus-u przychodzą do mnie listy;-)) i mnie się w końcu przytrafiło, że pesel - „za starą” - w ewidencji ludności mnie uważa ;-) Ale już się z tym pogodziłam i jestem dumna, że w czasie tysiąca przejść, załamań, niepewności, nie przerywałam chłonięcia życia i nie odkładałam go na później (korzystałam, kochałam, kochałam...:-))...ciągle mam więcej marzeń niż wspomnień i światła, które widzę...to nie znicze na grobach, ale gwiazdy wciąż na niebie migoczące i niepohamowany apetyt na życie.

A jak komuś, jak małej Hani nie podoba się starość, to niech sobie już w tej chwili uprzytomni, że: starość ich też dosięgnie, niezależnie od tego jak wcześnie i jak mocno zaciskali pięści.

A jak ktoś inaczej myśli, to od dzisiaj już sobą może zacząć gardzić ... jeśli w ogóle los da mu szansę dostać koronę starczą.

Niedawno (w popularnym w mieście markecie) spostrzegłam w oddali ciemnowłosą, starszą kobietę,...było w niej coś znajomego...na mnie patrzyła... To była Hania.

Nie podeszłam, nie zapytałam - jak to zrobiła?

Osiemnaście mieć lat to nie grzech!

50 i dalej – to nagroda – losu łaskawy uśmiech!

Trzeba umieć się z niego cieszyć!